énig weekeinde, énig mens

op de terugweg trof ik in de eersteklascoupé (vanwege zielige schouder) een gezelschap luid kwetterende kakbejaarden. beschaafde dames en een enkele keurige heer evalueerden een kultureel verantwoord lang weekeind Brussel en Antwerpen. enig was het geweest, ronduit énig.
Fransje had deze keer de leiding gehad. Fransje, niet uitgesproken met de normale ronde A als in wals, maar met de korte zuinige a zoals die alleen in de "betere" kringen wordt uitgesproken, op z'n frans, met een accent grave en met twee duidelijk geprononceerde ennen: Frànnsje.
Frànnsje had leiderschapsproblemen, niemand had naar 'r geluisterd, en Frànnsje zat daar erg mee. volgend jaar wilde ze dan ook niet meer in de leiding, dan moest een ander het maar doen.
Annelies wil volgend jaar wel mee-organiseren. Annelies die toen we langs de Van Nelle-fabriek reden liet weten dat ze daar toch nog jaarlijks een leuk bedragje van kreeg uitgekeerd vanwege haar aandelen. nou ja, 1 aandeeltje eigenlijk, van niet meer dan veertigduizend, maar toch goed voor een douceurtje van vierentwintighonderd per jaar. Annelies die nog een housewarming zou geven als de verbouwing klaar was, ja ja, zevenhonderdvijftig in totaal, maar dan wel inklusief de nieuwe stoffering.
toen Frànnsje was uitgestapt werd Frànnsje geëvalueerd.
énig mens, wist je dat ze al vijf kinderen had toen ze achtentwintig was. ja, die sloeg ze en ze schreeuwde tegen ze, want ze wist niet hoe dat moest, kinderen opvoeden. enig mens, zo'n leuk gevoel voor humor ook. en de was doen, wist ze ook niets van, gooide ze de kleren van de kinderen allemaal bij elkaar in de machine, had alles in de zelfde kleur. zou je niet zeggen, hè, maar énig mens, ééé-nig.
op het CS mocht ik de trein uit.

narcotica

nachtzuster, mag ik nóg zo'n flesje?

narcose

nou, vooruit, opereer me dan maar. bloeddruk? in orde. hartslag? goed. nuchter? sinds gisteravond. narcoseprik? AU! terugtellen van 10 tot 1? 'tuurlijk: tien, negen, pompompom, acht, niet vergeten, moeder bellen, jarig vandaag, zeven, zes, hm, is opereren eigenlijk wel nodig, straks bespreken met arts, vijf, ik voel nog nix, dat spul werkt helemaal niet, vie...

logeerkamer zes

in een rijtjeshuis. een eenvoudige maar adekwate kamer. kraakhelder ook. eenpersoons bed, lakenpakket, handdoeken, wastafel, tafel, stoel. zestien euro vijftig. komfortabel uitzicht op de hoofdingang van 't hospitaal te Sint-Niklaas. opdat er morgenochtend tijdig in de schouder gesneden kan worden. waarna ik geruime tijd vleugellam over rechts zal zijn. maar ook dát went.

klinkerweggetje

moe van de moeder die tijdens het samen huiswerk maken regelmatig de trap op sloop om ons ongevraagd en vooral ongeregeld van thee en koekjes te voorzien, gingen we van lieverlee maar aan de wandel. met de trein naar de duinen bijvoorbeeld. vanwege vrijheid blijheid. om te bemerken ("mag ik uw kaartjes even zien") dat ook een idylliese duinpan geen ongestoorde privacy bood. uiteindelijk vonden we een naburige duintop, omgeven door ondoordringbare braambossen, waar we ons via een hazenpad doelbewust doorheen wurmden. daar, afgeschermd door het struweel, hebben we die zomer vaker ...eh... wat in de zon gelegen.
waarna we gesterkt terug kuierden naar de trein. over een klinkerweggetje. de laatste keer wat vroeger omdat die avond de live-satellietuitzending van All You Need Is Love van de Beatles zou zijn.
dat vonden we belangrijk, toen.

dochter L en dochtervriend J

het was eigenlijk al verkeerd begonnen. met dat hotel dat ze vooraf voor drie dagen hadden geboekt terwijl ze de derde dag al weer hoog en droog thuis zouden zitten. dat vervolgens de bagageband op Schiphol kapot was zodat ze hun vlucht op een haar na misten was achteraf dan ook nog maar een peuleschil. dat die vlucht vervolgens alsnog vanwege ijsvleugels te laat in Parijs aankwam waardoor ze hun doorvlucht naar New York hadden gemist en dat de ze pas acht uur later mee zouden kunnen terwijl ze na het tonen van boosheid en andere emoties plotseling alsnog snel op weg konden, dat was lastig, maar overkomelijk. zo ook de derde vlucht die dag van New York naar Washington: gemist, boos, tranen, toch niet gemist. vervelend, maar te doen.
dat ze echter hun koffers kwijt waren, mijn koffers, met daarin de feestkleding voor de bruiloft en de kerst plus de kadootjes, dat was pas een nationale ramp. geen land was er meer te bezeilen met dochter L. hemel en aarde moesten bewogen. de alarmcentrale, de generale staf. arme dochtervriend J. pas gister keerde de rust terug, toen ze na vier dagen de verfomfaaide koffers alsnog in ontvangst konden nemen.
en nu begin ik.
over MIJN koffers.
MIJN mooie koffers.
MIJN dure koffers.
kapot. stuk.
ik eis genoegdoening!

alledaagse archeologie 2

we schrijven, neem ik aan, weer 1966.
in dit boekje gemengde kas- en dagboeknotities.
23 mei: Grote Ruzie Jan, 's avonds naar huis, zogenaamd naar verjaardag. vijf gulden gevonden. een pond aardbeien (in Amsterdam) drie gulden vijfenzeventig. 18 mei: aardappelen en andijvie. 25 mei: twee grote voorns à vijfentwintig centimeter, tien kleine à tien tot vijftien centimeter. op 19 mei daarentegen: zeven grote van twintig centimeter en vijfenzestig tussen de vijf en vijftien centimeter. 65, da's duidelijk andere koek. en 27 mei dan eindelijk toch die verjaardag die eerder werd geveinsd. 21 mei: Rob om zes uur gehaald, met Ingrid. waaraan kennelijk later verbaasd toegevoegd: hij was zo weer weg...
vissen & haken, ruzies, teleurstelling & pijn.
alledaagse archeologie van de jaren zestig.

alledaagse archeologie

blaas op!
soms vind je onbegrijpelijk bewaarde zaken. iemands kasboekje bijvoorbeeld, inklusief AH-(voor kwaliteit)-kassabonnetje: u spaart toch ook zegels?
eigenlijk is het geheel geen kasboekje, maar gewoon een agenda. uit 1962. gebruikt als kasboekje van 1966. toen 2 ijsjes in Haarlem nog één gulden twintig kostten. een motor van Peet een tientje. en er vijfentwintig gulden handgeld werd betaald voor een kast.
meer dan van een antieke potscherf smul ik van deze alledaagse archeologie.
morgen het bijbehorende dagboekje.

België gisternamiddag

van het voorgeborchte werd ik naar 't ... eh ... geborchte geroepen en vandaar geplaatst in één van de twee spreekkamers, waartussen de schouderlijdersspecialist via een tussenkamer effektief heen en weer pendelde.
"nee, ja, ik zie het al", zei hij voortvarend, "piece of cake, volledige narcose, sneetje hier, sneetje daar, wat botaangroeisel verwijderen, pezen de ruimte geven, nachtje blijven. schikt het volgende week vrijdag?"
god, wat hebben ze het goed voor mekaar, die Belgen.
en het houdt dan ook niet op, hè: voor negen uur 's ochtends melden? dat lukt u niet zo vroeg vanuit Amsterdam? dan komt u toch donderdag? hebben wij een woonhuis waar u voor zestien euro vijftig een eenvoudige doch keurige kamer kunt huren, recht tegenover de ingang van het ziekenhuis.
jammer alleen dat uitgerekend eind volgende week de belgiese treinmasjienisten gaan staken...

miniweekendvuilnisbelt

ik stond er helemaal achter, vond het een gouden idee, kon niet wachten tot het ook bij ons zou worden geïnstalleerd: ondergrondse afvalverzameling.
ik zag een buizensysteem voor me als de buizenpost in oude bankkantoren, waarin de afvalzak razendsnel via een ondergronds netwerk wordt afgevoerd naar de afvalcentrale, hygiënies en prakties, nooit meer rotzooi rond de boom voor de deur, nooit meer morgensterren die de zakken opensnijden, hoe eenvoudig kon een oplossing zijn!
het bleken ingegraven metalen bakken met een vulmond. jij gooit je vullis er in, als ie vol is leegt de gemeente de bak in een vuilnisauto.
als ze op tijd langskomen.
wat ze dus niet doen.
zodat er elk weekend bovengronds alsnog een kleine vuilnisbelt ontstaat rond de overvollevolle ondergrondse bak. en dan dank ik onzelieveheer op m'n blote knieën dat zo'n ding niet voor onze deur is ingegraven maar bij de buren verderop. not in my backyard!
want zo ben ik dan ook wel weer.

miskommunikatie

hij die me leiding geeft kwam vanmiddag bezorgd informeren of het wel goed met me ging. hij vroeg het me voorzichtig, met een bocht, niet te rechtstreeks. vroeg of het funktioneringsbeoordelingsgesprek me laatst wellicht te veel had aangegrepen. en hij keek daarbij vaderlijk oprecht, dus ik dacht gelijk dat ik iets hopeloos zat uit te stralen, dat ik mijn signalen niet onder kontrole had.
bleek ie mijn schrijfsel over het zelfontplooiingsgebeuren te hebben geïnterpreteerd als een nukkige weerslag van ons gesprek, waar ik slechts ter lering ende vermaak de huiswerkopdracht van een dag later door mij te volgen kursus beschreef.
waarmee maar weer is aangetoond dat het geschreven woord zonder de bijbehorende ironiserende intonatie in mijn hoofd licht leidt tot verwarrende miskommunikatie.
zucht...
ik moet nog een hoop leren.

hippiehuis

blow up!
inene zag ik 't. dat flesje. middenvoor. op die tafel. in het hippiehuis. begin jaren zeventig. parket van gehard hardboard. plantentafel met marmerblad. bamboegordijnen. twee katten die later weg moesten omdat vriendin A zo allergies van ze werd dat ze op het balkon moest slapen. wat 's zomers nog wel ging. die ene heette Marlon. die andere ... eh ... weet ik niet meer. glazen lampekap van 't Waterlooplein. aluminium lampekap uit New York. enfin, dát flesje dus. met haarspul. van die heel bizondere drugstore. ook in New York. toen al. en nu nog. maar niet meer zo fanatiek. want ze zitten tegeswoordigs ook in Amsterdam. maar dat heb ik hier al eerder gepredikt.

zelfontplooiingscircuit

je wilt bij blijven, je ontwikkelen, de boot niet missen. voor je werk.
je kijkt daarbij krities naar je zelf en naar je funktioneren. daar hapert wel eens 't één en 't ander, professioneel gezien, konstateer je, want je bent tenslotte krities. dus je werpt je op het zelfontplooiingscircuit. duur betaald, door je werk.
en voor je het weet verwijl je in de wondere wereld van egotoestanden en dramadriehoeken. aanklagers, redders en slachtoffers. kritiese ouder, voedende ouder, aangepast kind of vrij kind. en je analyseert je gedrag en je stort je op je egogram. geheel vrijwillig, om je werk.

slagzinnende zus

als er een witgoedvrachtwagentje voor je deur stopt en er stappen twee stevige mannen uit dat vrachtwagentje die in één vloeiende beweging een groot vierkant pakket je huis binnen willen schuiven en het pakket blijkt een gloedjenieuwe afwasmasjien te zijn waarvan je zeker weet dat jij die niet hebt besteld en je belt je partner om te vragen of die misschien, maar die zegt ook van niets te weten en die twee spierballen bezweren je dat ze toch echt werkelijk waar bij jou moeten zijn, want kijk de naam, zie het adres, dan weet je dat het weer zo ver is, dan weet je dat je slagzinnende zus weer een prijs heeft gewonnen en dat ze die winnende slagzin vanwege al te veel gewonnen prijzen op het eigen adres voor het gemak op jouw adres heeft ingestuurd.

poeziealbum

tik tak tor, tussen ons zit het wel snor. rozen verwelken, rozen vergaan, maar onze vriendschap blijft eeuwig bestaan. het leven is een speeltoneel, dat zei een oude dichter, zorg dat ook jij de blijheid vindt, dan valt het spelen lichter.
deze of soortgelijke ontboezemingen schreef je ooit in het poeziealbum van dat leuke vriendinnetje of dat favoriete nichtje, je plakte er een plaatje bij en je verbondenheid was bezegeld.
tegenwoordig zijn er leuke ooms die in antwoord op de voorgedrukte vraag wat hun grootste wens is serieus schrijven dat ze zouden willen sterven als martelaar.
zoiets geeft toch een andere dimensie aan het begrip poeziealbum.

kiespijn in m'n schouders

natuurlijk is kiespijn in de schouders niet spoedeisend, kan 't zijwaarts verder dan horizontaal heffen best nog wel even wachten, maar je rekent er op, je regelt er om heen, dus is 't, eh... tja, hoe zal ik 't netjes zeggen: 't is lastig, dat zo kort te voor een operatie wordt afgeblazen.
en kijk nou eens: de afdeling zorgbemiddeling van mijn verzekering belt, begrijpt en regelt zo maar binnen een kwartier een afspraak bij een schouderreparateur in Sint Niklaas. volgende week konsult, weekje later operasie. in België. en weer een kwartier later belt de afdeling vergoedingen. dat ik een kwartje per kilometer krijg, hier even tekenen.
het wachten is op de menukaart en de wijnkaart.
de Belgen doen 't beter!

wil er nog iemand in mijn schouder snijen?

in augustus was ik bij de schouderspecialist. operatie eind december, zei ie toen. vandaag bleek zijn schema omgegooid. is ie er uiteindelijk toch niet op de geplande operatiedag over twee weken. of ik het erg vind dat 't kijksnijden naar februari verschuift.
eh tja, erg, wat heet erg, ik kan niet zeggen dat ik me er echt op verheugde. maar er om heen was wel van alles zorgvuldig geregeld en gebouwd: opvang door partner A in haar kerstvakantie, planning van projekten op het werk, vakanties met autohuur eind februari en eind maart (waarbij een herstelde en bruikbare schouder nodig is) en niet te vergeten aangepaste en sobere feestdagen.
dat is spijtig, vond ook de vriendelijke dame van de opnameplanning, waarop ze de eerste beschikbare dag in april voorstelde, mijn verjaardag...
dus heb ik de veel geadverteerde bemiddelingsservice van de zorgverzekeraar ingeschakeld om te zien of er op korte termijn ergens in het land nog iemand een mooie rechterschouder wil opereren. of linker, want die doet 't ook niet meer lekker.
binnen twee werkdagen word ik teruggebeld, zegt de website.

misschien verkeerd begrepen

mijn reisgenote naar 't verre oosten was zeer beslist.
"we moeten eerst een hotel boeken en pas dan kunnen we terug naar de luchtvaartmaatschappij om een vlucht aan te vragen."
"echt niet!"
"echt wel!"
"echt niet!"
"echt wel, kijk maar, het staat in deze brief"
"dat is onzin, dat kan niet, is onlogies en klopt voor geen meter."
"lees dan, lees dan, lees dan hier!"
"eh... mompelmompel... hier staat dus, dat de luchtvaartmaatschappij over de vliegtickets gaat en dat je zelf een hotel moet boeken."
"..."
"nou?"
"dan heb ik het misschien niet goed begrepen..."
en dan moeten we nog vertrekken.

gratis en voor nix

het is vierendertig graden vandaag in Kuala Lumpur, maar vanaf morgen gelukkig al weer een stuk minder: tweeëndertig. heb ik even opgezocht. vanwege dat ik dit weekeind viavia een vliegticket naar die stad in de schoot geworpen kreeg. en je moet je toch een beetje voorbereiden, niet dan, ja toch?

inkeer in de Achterhoek

als ze er weer aan toe was ze belde me vanuit haar woonwerkruimte voor kunstenaars in de Uiterwaardenstraat (sisaltapijt op de grond, lange wollen rok, Fins verantwoorde meubels, toegepaste kunst). zij pakte dan een valies en we stapten in haar auto, ik chauffeerde.
in bedaagd tempo reden we naar de Achterhoek, naar een klooster met heuse nonnen. zij betaalde mijn uurloon en gaf me geld voor bus en trein terug naar Amsterdam. en een week later weer, maar dan andersom. enkele keren per jaar.
ik vond dat toen uiterst curieus.
nu zijn er momenten dat ik me kan voorstellen dat ik zelf een werkstudent inhuur die mij voor een week retraite naar een klooster in de Achterhoek rijdt. of waar dan ook.
eten, slapen, eenvoud, inkeer.
een weekje.
niet langer.